Veelgestelde vragen

Vrouwenmoord of femicide is het doden van een vrouw in een situatie waarin genderongelijkheid en controle een centrale rol spelen. Het gaat om dodelijk geweld waarbij de dader meent zeggenschap te hebben over haar leven en keuzes. Vaak gaat hier een (soms jarenlang) patroon van ernstig huiselijk geweld aan vooraf, waarbij sprake is van dwang, controle, isolatie en vernedering. Dit heet ook wel intieme terreur.

Gemiddeld wordt in Nederland elke acht dagen een vrouw vermoord; in bijna 80% van de gevallen gebeurt dit door haar (ex-)partner of een familielid. Pas sinds 2024 worden alle vrouwenmoorden geregistreerd. Op dit moment is niet precies bekend hoe vaak vrouwenmoord voorkomt in Haarlem en omgeving.

Intieme terreur is een patroon van ‘dwingende controle’: de partner krijgt stap voor stap meer macht over de ander en beperkt daarbij haar vrijheid en veiligheid steeds verder. Het gaat om controle en angst, niet om liefde. Lees hier meer over de signalen van intieme terreur.

Helaas niet altijd. Controle, manipulatie of intimidatie kunnen ook na het beëindigen van de relatie doorgaan. Voor sommige slachtoffers neemt het gevaar zelfs toe wanneer zij de relatie verbreken.

Het is daarom belangrijk dat slachtoffers ondersteuning zoeken als ze te maken krijgen met intieme terreur. Zo’n stap zetten is zwaar en vaak beladen, maar diegene hoeft het niet in één keer te doen. Ga in gesprek met deze persoon en vertel haar dat de schuld nooit bij haar ligt. Ze mag veiligheid verwachten in een relatie en ze staat er niet alleen voor. Kijk op de pagina ‘wat kan ik doen’ voor meer adviezen en waar je samen terecht kunt voor hulp.

Wat kun jij doen?

Ja, ongeacht leeftijd, opleiding, achtergrond of persoonlijkheid. Ook iemand met een succesvolle carrière, een groot netwerk of veel zelfvertrouwen kan slachtoffer worden.

Nee. Er is geen specifieke groep waarin vrouwenmoord aantoonbaar vaker voorkomt. Intieme terreur en vrouwenmoord komen voor in alle lagen van de samenleving, ongeacht achtergrond, opleiding, religie of sociaal-economische positie.

Ja. Intieme terreur en de bijbehorende signalen kunnen in elke relatie voorkomen, ongeacht gender of seksuele oriëntatie.

Dat heeft vaak te maken met angst, emotionele of financiële afhankelijkheid, schaamte, de hoop dat het beter wordt, of omdat de partner haar heeft geïsoleerd van anderen. Het probleem is niet onwil, maar onveiligheid: weggaan kan het risico juist vergroten omdat de partner dan de controle verliest. Dat vraagt om realistische inschattingen, moed en timing. En die keuzes kan alleen zij zelf maken.

Juist daarom is het belangrijk dat je haar nooit onderschat of opgeeft. Blijf aansluiten bij haar tempo, erken haar kennis van haar eigen situatie en blijf beschikbaar. Voortdurende steun geeft haar ruimte om veilig na te denken, mogelijkheden te verkennen en uiteindelijk de stap te zetten wanneer het voor háár veilig genoeg is.

Blijf in contact, ook als iemand zich terugtrekt. Spreek rustig je zorgen uit. Laat weten dat ze hulp kan krijgen zonder medeweten van de partner. Vraag (anoniem) advies bij Veilig Thuis of Blijf Groep. Zij kunnen meedenken over wat veilig is in haar situatie.

Laat haar weten dat jij het gesprek vertrouwelijk behandelt, maar wees eerlijk als je iets niet voor jezelf kunt houden omdat er gevaar dreigt. Lees meer over wat je kunt doen op de pagina ‘wat kan ik doen?’.

Wat kun jij doen?
Slachtoffers van intieme terreur geven zichzelf vaak de schuld, bijvoorbeeld omdat de partner hen dit jarenlang heeft ingeprent. Het kan ook een manier zijn om controle te voelen in een situatie die onveilig is. Neem dus je gevoel serieus en blijf in contact.
Blijf betrokken, laat merken dat je er bent en blijf in gesprek. Laat haar aangeven waar ze wel of niet voor open staat. Als je het contact opgeeft of verbreekt, raakt ze nog meer geïsoleerd en dat vergroot de macht en controle van de partner.
Die zorg is begrijpelijk. Het is niet niks om je zorgen met iemand te delen, zeker als later blijkt dat die zorgen onterecht waren. Maar bedenk dat het erger is je zorgen níet te uiten als er daadwerkelijk iets niet in orde is. Denk je aan het doen van een melding maar twijfel je om deze reden? Je kunt bij Veilig Thuis altijd (anoniem) advies vragen zonder een melding te doen.
Veiligheid gaat altijd voor. Wordt de situatie dreigend of voel je je zelf onveilig, bel dan de politie of (bij direct gevaar) 112.

Veilig Thuis is het landelijke advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Hier kun je officieel een melding doen als je huiselijk geweld vermoed, maar ook (anoniem) om advies vragen. In de regio kun je terecht bij Veilig Thuis Kennemerland. Blijf Groep is actief in de provincies Noord-Holland en Flevoland. Blijf Groep biedt concrete hulp aan alle betrokkenen bij huiselijk geweld met bijvoorbeeld trainingen, opvang of advies.

Je krijgt een professional aan de lijn die luistert, met je meedenkt en advies geeft. Je kunt anoniem bellen en bij Veilig Thuis is ook anoniem chatten mogelijk. De professional en jij bespreken hoe je op een veilige manier kunt helpen in de specifieke situatie van jou of de persoon om wie je je zorgen maakt. Er gebeurt niets zonder overleg, behalve bij direct gevaar.
Neem verantwoordelijkheid en zoek hulp. Je kunt leren anders met spanning, jaloezie of woede om te gaan. Neem contact op met je huisarts, een hulpverlener of de reclassering voor advies. Wacht niet af, en blijf niet doorgaan in gedrag dat jezelf of anderen schade toebrengt. Het verandert niet vanzelf.